Bu türkü, yerel bir trajediye dayanılarak yazılmış ve Bilecik’in Vezirhan beldesinde uzun yıllar boyunca söylenmiş, ancak zamanla unutulmaya yüz tutmuştur. Rukiye isimli genç kızın hunharca öldürülmesi, köy halkı üzerinde derin bir etki bırakmış ve bu acı olay halk müziği aracılığıyla ifade edilmiştir. Olay, özellikle “Çanakkale İçinde Vurdular” türküsünün ezgisine uyarlanarak halk arasında dilden dile aktarılmıştır. Ayrıca bu trajedi, dönemin ulusal basınında da geniş yankı bulmuştur.
27 Temmuz 1957 tarihinde, Rasim oğlu Cemal, aynı köyden Cemal kızı Rukiye’yi tabancayla dört yerinden vurarak ağır yaralamış, ardından balkonda tabancanın kabzasıyla öldürmüştür. Olayın detayları şu şekilde aktarılmaktadır:
Rukiye’nin dayısının eşi, Cemal’e Rukiye’yi kendisine alacağını vaat etmiş, Rukiye’nin annesi de bu işe rıza göstermiştir. Cemal, Rukiye’ye nişanlı gözüyle bakmaya başlamış, ancak nişan gerçekleşmeden Rukiye, Hasan B… adlı başka bir gençle evlendirilmiştir. Hasan’ın ailesi, özellikle babaannesi, Cemal’i sürekli kışkırtan sözler söylemiş ve Rukiye’nin düğün hazırlıkları sırasında Rukiye, gelinlik için alınan mantosuyla Cemal’in önünden geçmiştir. Bu olaylar Cemal’in öfkesini artırmış ve cinayeti işlemeye karar vermesine neden olmuştur.
Cinayet günü, Rukiye’nin anne ve babası bahçedeyken Cemal, Rukiye’yi evde yalnız bulmuş, balkona kaçan Rukiye’yi önce tabancayla yaralamış, ardından hayatta olduğunu fark ederek tabancanın kabzasıyla öldürmüştür. Olay sırasında Rukiye’nin dayısı, korktuğu için müdahale edememiştir. Köye dışarıdan gelen Ayşe isimli bir kadın, Cemal’i yakalamak için çaba göstermiş ancak Cemal’in tehditleri nedeniyle başarılı olamamıştır. Köylüler de olay sırasında yardım etmemiştir.
Bu trajik yaşanmışlık, yıllar boyunca bir destan gibi dilden dile aktarılmıştır. Halk kültürünün bir parçası haline gelen bu türkü, Rukiye’nin acısını ve köydeki toplumsal baskıları, kıskançlıkları ve insan hayatının değersizleştirilmesini anlatmaktadır.
Cemali aşık ettiler Rukiye’ye
Rukiye al yanaklı keman kaşlı
Zülüfleri dökülmüş önüne
Ok gibi kor gibi deydi kalbe
Deli dolu bir şeyler işte
Rukiye, oda sevdalı Cemal’e
***
Sözler söylendi
Bakışlar birbirine değdi
Hatice nine bu aşkı alevlendirdi
Karanlık bir sokakta eller birbirine değdi
Rukiye çalım çeldi Cemal’e
Cemal, oda sevdalı Rukiye’ye
***
Gel zaman git zaman
Balkondan mı baksam
Sokakta mı yakalasam
Cemal’in derdi hep Rukiye
Rukiye’nin aklı ise Cemal’de
Bu aşk bütün mahallenin dilinde
Rukiye, oda sevdalı Cemal’e
***
Bir sabah başka okundu ezan
Gün vurdu öğlene
Güneş dikeldi tam tepeye
Dediler Cemal’e Rukiye gidecek ellere
Ah Hatice nine ah Hatice nine
Cemal, oda sevdalı Rukiye’ye
***
Sordu Cemal aslını astarını bu işin
Bulamadı hakikat bir cevap, ne etsin
Alıp kaçmalı mı Rukiye’yi
Silah kuşanıp basmalı mı mahalleyi
Ah Hatice nine ah sen ne ettin
Olmasaydı bir gariplik keşke bu işte
Rukiye, o da sevdalıydı Cemal’e
***
Duydu ki Cemal bu iş doğrudur
Rukiye’nin niyetİ başkacadır
Ellere yarlık Cemal’e kahır heybededir
Ensesinden girdi alev Cemal’e
Ah Hatice nine etmeseydin böyle
İhaneti çizmeseydin kadere
Rukiye’de öyle derdi Cemal’ine
Cemal sevdalıydı Rukiye’ye
***
Ne vakit anladı Cemal
Ayırdı saptan samanı
Kaçalım dedi yok kalalım dedi olmaz
Ölelim dedi gelmem
Aşağısı ne, yukarısı ne hep bir bilmem
***
Bekledi Cemal bir cuma sabahını
Bir cuma sabahı vakit sıcak
Cemal’in yürek yangın yeri
Taktı altı patlarını beline
Bekledi hocayı “Allahu ekber” desin diye
***
Çıktı evinde Cemal
Ensesinde bir yalın
Yüreğinde alev ciğerinde yangın
Rukiye dedi sen koca bir yalansın
Çekti belinden altı patları
***
Yaz yağmuru gibi mermi yağdırdı
Rukiye’yi vurdu Cemal
Bir temmuz sıcağında
Vakit cuma saatinde
Öldü Rukiye bitti Cemal
Hatice nine sustu bu sefer
***
Kurudu aşk çeşmesi
Sustu cümbüşler kemanlar
Dağların yüreği döndü mermere
Sevenin merhameti bitti sevdiğine
Vezirhanlı Cemal’e….
***
Rukiye’yi vurdular balkon içinde
Garip anam ağlıyor mutfak içinde
Ana ben ölecekmişim rüyam da gördüm
Balkon içinde ruhumu verdim
***
Vezirhan içlerinde çiçekler açar
Hep doktorlar gelir yaramdan kaçar
Rukiye’m al duvağı beyaz incecik
Ağla ana ağla öldüm ben gencecik…
Emrah URHAN
Bilecik-2025
Rukiye’yi Vurdular Balkon İçinde
Yöresi: Bilecik – Vezirhan
Kimden Alındığı: Anonim
Aktaranı: Basılı Kaynak
Derleyeni: Harun ATAPAY – Hasan TAŞCI
Derleme Yeri/Tarihi: Bilecik – 08.01.2025
Notalayan: Harun ATAPAY
Rukiye’yi vurdular balkon içinde (2)
Garip anam ağlıyor mutfak içinde (Of) Gençliğim eyvah
Ana ben ölecekmişim rüyam da gördüm (2) Balkon içinde ruhumu verdim (Of) Gençliğim eyvah
Vezirhan içlerinde çiçekler açar (2) Hep doktorlar gelir yaramdan kaçar (Of) Gençliğim eyvah
Rukiye’m al duvağı beyaz incecik (2) Ağla ana ağla öldüm ben gencecik (Of) Gençliğim eyvah.