Türkiye’de gıda fiyatlarındaki dalgalanma hız kesmeden devam ederken, yumurta fiyatları adeta cep yakıyor. Market ve bakkallarda 30’lu yumurta kolisinin fiyatı kısa sürede 200-250 TL bandında seyrediyor. Vatandaşlar, sofraların temel gıda maddesi yumurtadaki bu sert artışa tepki gösterirken, sektör temsilcileri fiyatların arkasında yurt dışı talebin ve üretim maliyetlerinin yattığını belirtiyor. Özellikle ABD ve Almanya’dan gelen yoğun yumurta talebi, iç piyasada arzı daraltarak zamları tetikliyor.
“ABD’NİN TALEBİ DENGELERİ ALT ÜST ETTİ”
Yumurta satıcıları ve üreticilerden edindiği bilgiye göre fiyat artışının birden fazla sebebe dayanıyor. En büyük etken olarak, Türkiye’ye yönelik artan ihracat talebi öne çıkıyor. ABD’de kuş gribi salgını nedeniyle yumurta üretimi ciddi şekilde sekteye uğradı. Euronews’in haberine göre, Türkiye ile ABD arasında Şubat 2025’te başlayan anlaşma kapsamında Temmuz ayına kadar 15 bin ton yumurta ihracatı planlanıyor. Bu, yaklaşık 280 milyon yumurtaya denk geliyor. Almanya’nın da Türkiye’den milyonlarca yumurta talep etmesi, ihracatı daha da artırdı. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, “ABD’nin talebi dengeleri alt üst etti.” diyerek ihracattaki bu yoğunluğun iç piyasada fiyatları yükselttiğini vurguladı.
İhracatın yanı sıra, üretim maliyetlerindeki artış da fiyatları yukarı çekiyor. Esnaf; yem, enerji ve nakliye giderlerinin son bir yılda ciddi şekilde arttığını belirtiyor. Üreticiler, dövize bağlı ithal yem hammaddelerinin maliyetleri artırdığını, bu yükün de fiyatlara yansıdığını söylüyor.
ESNAF NE DİYOR?
Yumurta satıcıları, fiyat artışının büyük ölçüde dış talepten kaynaklandığını kabul ediyor. Esnaflar ihracatın olmadığı bir senaryoda bu kadar zam olmayacağını kabul ederken yem ve mazot fiyatlarının da zamlarda etken olduğunu ifade etti. Bazı satıcılar, iç piyasada fırsatçılığın da etkili olduğunu düşünüyor.
FON KESİNTİSİ YETERLİ Mİ?
Yumurta fiyatlarındaki yükselişi frenlemek için hükümet, ihracata fon kesintisi getirdi. ABD’ye satılan yumurtalarda kilogram başına 0,5 dolardan başlayan kesinti, 1,5 dolara yükseltildi. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, bu adım sonrası iç piyasada 30’lu koli fiyatları bazı bölgelerde 250 TL’den 200-230 TL’ye geriledi.
ESKİ FİYATLARINA DÖNMESİ ZOR GÖRÜNÜYOR
Sektör temsilcileri, yaz aylarında tüketimin azalması ve tavuk veriminin artmasıyla fiyatlarda bir miktar düşüş olabileceğini öngörüyor. Ancak ihracat talebi devam ettiği ve maliyetler düşmediği sürece, yumurtanın eski fiyatlarına dönmesi zor görünüyor.
